ΑΝΟΙΧΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΟΛΙΤΩΝ ΚΑΙ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΤΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΜΓΕ - ΖΗΤΕΙΤΑΙ ΑΠΟΣΥΡΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΜΑΙΕΥΤΙΚΗΣ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΣΥΣΤΡΑΤΕΥΣΗ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗΝ ΑΣΦΑΛΗ ΓΕΝΝΑ

Στις 11 Ιουνίου 2013, τη μέρα έναρξης της δίκης 79 κατηγορουμένων σχετικά με τοκετούς που πραγματοποιήθηκαν κατ’ οίκον, εμφανίστηκε στην ιστοσελίδα της Εταιρίας Μαιευτικής και Γυναικολογίας Ελλάδας ανακοίνωση με τίτλο «Τοκετός στο Σπίτι».

Με πρωτοβουλία του Δικτύου για το Σεβασμό στη Γέννα – ENCA Hellas, γιατροί, μαίες και νομικοί συντάξαμε μια δημόσια απάντηση σε αυτό το κείμενο, προκειμένου να υπερασπιστούμε το δικαίωμα της μητέρας να επιλέγει τις συνθήκες τοκετού, ένα νομικά κατοχυρωμένο δικαίωμα που δέχεται την τελευταία περίοδο έντονες επιθέσεις, ιδιαίτερα στην Ελλάδα, που σύμφωνα με την Επιτροπή για την Εξάλειψη των Διακρίσεων και της Βίας σε Βάρος των Γυναικών (CEDAW) του ΟΗΕ, βρίσκεται στην πρώτη θέση παγκοσμίως στα ποσοστά καισαρικών τομών.

Την δημόσια αυτή επιστολή προσυπογράφει και η Ελληνική Δράση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα – «πλειάδες», η οποία έχει εδώ και χρόνια ενεργοποιηθεί σχετικά με την δικαιωματική διάσταση των επιλογών σχετικά με τη γέννα.

Το κοινοποιούμε σήμερα δημόσια, διευκρινίζοντας ότι ο αγώνας για το δικαίωμα της επιτόκου στην επιλογή, τον αυτοκαθορισμό και την αυτοδιάθεση θα κλιμακωθεί την επόμενη περίοδο ποικιλόμορφα.

ΑΝΟΙΧΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ

ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ

Αξιότιμοι κύριοι,

Σχετικά με την πρόσφατη ανακοίνωση σας με θέμα «Τοκετός στο σπίτι» (δείτε ΣΗΜΕΙΩΣΗ 1 ολόκληρο το κείμενο)  (http://www.hsog.gr/gr_upload/htmlarea/toketos%20sto%20spiti.pdf) θα θέλαμε να σας επισημάνουμε τα εξής:

1. Ο ισχυρισμός σας ότι η συχνότητα των τοκετών στο σπίτι παρουσιάζει καθοδική τάση δεν έχει επιστημονικό έρεισμα. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, μετά από μια σταδιακή μείωση την περίοδο 1990-2004, το ποσοστό των τοκετών στο σπίτι αυξήθηκε την περίοδο 2004-2009 κατά 29% [1]. Το ίδιο ισχύει για τη διατύπωση σας ότι η «καθοδική» αυτή τάση εμφανίζεται «μετά τον αρχικό ενθουσιασμό», που υπονοεί (χωρίς τεκμηρίωση) ότι οι μητέρες δοκίμασαν και απέρριψαν αυτή την εναλλακτική. Στην τελική αποτύπωση της επιλογής χώρου τοκετού από τις μητέρες, υπεισέρχονται πολλοί παράγοντες, όπως η πιθανά μονόπλευρη ενημέρωση της μητέρας για τις πιθανές επιπλοκές ενός τοκετού στο σπίτι από τον γυναικολόγο της, χωρίς συγκεκριμένα συγκριτικά στοιχεία, οι οικονομικές δυνατότητες των γονέων, η εθνικότητα τους [2] κλπ κλπ.

2. Ο ισχυρισμός σας ότι «το νεογνό διατρέχει τριπλάσιο κίνδυνο περιγεννητικού θανάτου στον τοκετό στο σπίτι σε σχέση με τον τοκετό σε νοσοκομείο» δεν αποτελεί «αδιαμφισβήτητο γεγονός» όπως διατείνεστε. Η μοναδική μελέτη στην οποία στηρίζεται είναι αυτή των Wax JR et al, 2010 [3]. Δεν γνωρίζουμε γιατί παραλείψατε να την αναφέρετε στις παραπομπές του εγγράφου σας, ενώ παραπέμπετε στο διάλογο που ακολούθησε τη δημοσίευση της. Η μελέτη αυτή πάντως δέχτηκε ισχυρές κριτικές από μεγάλο αριθμό ερευνητών γιατί είχε αριθμητικά και υπολογιστικά λάθη, γιατί συμπεριλάμβανε μόνο τις μελέτες που βοηθούσαν στο αποτέλεσμα που επιθυμούσαν οι ερευνητές, γιατί είχε κριτήρια περιγεννητικής θνησιμότητας διαφορετικά από τις έρευνες στις οποίες στηρίχτηκε, γιατί απέκλειε τους τοκετούς με συγγενείς ανωμαλίες ενώ οι έρευνες στις οποίες στηρίχτηκε δεν τους απέκλειαν [4] [5] [6] κλπ. Η κριτική ήταν τόσο έντονη που οι εκδότες του περιοδικού American Journal of Obstetrics and Gynecology, που φιλοξένησε τον διάλογο, αναγκάστηκαν στο τέλος να συμπεράνουν πως «χρειάζονται πιο ενδελεχείς και καλύτερα σχεδιασμένες μελέτες γύρω από το σημαντικό ζήτημα της ασφάλειας των τοκετών στο σπίτι, δεδομένων των πολλαπλών παραγόντων που περιπλέκουν την έρευνα αυτή» [7]. Το γεγονός ότι το Αμερικανικό Κολλέγιο Μαιευτικής και Γυναικολογίας (ACOG), παρά τις ισχυρές επιστημονικές ενστάσεις, τελικά υιοθέτησε  [8] την έρευνα των Wax JR et al δεν προσθέτει κύρος στη συγκεκριμένη έρευνα, αντίθετα, κατά την άποψη μας, αφαιρεί κύρος από το ίδιο το ACOG. Παρ’ όλα αυτά, αντίθετα με το πνεύμα της δικής σας ανακοίνωσης, η Επιτροπή της ACOG στο συγκεκριμένο έγγραφο επισημαίνει πως «Η σχέση πιθανών κινδύνων και πλεονεκτημάτων ενός προγραμματισμένου τοκετού στο σπίτι παραμένει υπό συζήτηση. Τα δεδομένα υψηλής αξιοπιστίας που θα μπορούσαν να φωτίσουν αυτή τη συζήτηση παραμένουν περιορισμένα[…] Παρ’ όλο που η Επιτροπή Μαιευτικής Πρακτικής πιστεύει πως τα νοσοκομεία και τα μαιευτήρια αποτελούν το ασφαλέστερο περιβάλλον για τοκετό, σέβεται το δικαίωμα της γυναίκας να αποφασίσει βάσει της ιατρικής ενημέρωσης για τις συνθήκες τοκετού της» [8].

Είμαστε υποχρεωμένοι να σας παραθέσουμε σειρά ερευνών ανά τον κόσμο που αποδεικνύουν πως οι τοκετοί στο σπίτι εμφανίζουν παρόμοια ή χαμηλότερη περιγεννητική θνησιμότητα, σπανιότερες επιπλοκές, καλύτερη βαθμολογία APGAR, λιγότερες ιατρικές παρεμβάσεις (επισκληρίδιος, πρόκληση τοκετού, περινεοτομή, εμβρυουλκία, καισαρική τομή) και σπανιότερη ανάγκη για παρακολούθηση του νεογνού σε Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών (ΜΕΝΝ) [9 -24]. Μερικές από αυτές τις έρευνες αφορούν μέχρι και 700.000 περιπτώσεις [19].
3. Η τοποθέτηση σας ότι η επιλογή υποψηφίων μητέρων χαμηλού κινδύνου μπορεί να πραγματοποιηθεί αποκλειστικά από γυναικολόγο-μαιευτήρα αντίκειται στη διεθνή πρακτική και επιχειρεί να αφαιρέσει από τις μαίες καθήκοντα που μέχρι στιγμής είναι νομικά και επιστημονικά κατοχυρωμένα. Ο ρόλος των μαιών δεν περιορίζεται στην υποστήριξη των γυναικολόγων – μαιευτήρων. Έχουν κατοχυρωμένο επαγγελματικό δικαίωμα να ασκήσουν και ανεξάρτητα τα καθήκοντα τους, να οδηγήσουν μια έγκυο που δεν εμφανίζει επιπλοκές ή παράγοντες υψηλού κινδύνου στον τοκετό και να παραπέμψουν στον μαιευτήρα ή στην κλινική, εφόσον κρίνουν ότι συντρέχει λόγος, εκείνες τις περιπτώσεις που χρήζουν ιατρικής παρέμβασης. Όσον αφορά την ανεπαρκή εκπαίδευση του εμπλεκόμενου προσωπικού (προφανώς εννοείτε τις μαίες) και την «ανύπαρκτη» υποδομή υποστήριξης των τοκετών στο σπίτι που επισημαίνετε, θα περιμέναμε ότι ένας φορέας όπως ο δικός σας (εφόσον αισθάνεστε ότι υπάρχει ανεπάρκεια) θα χρησιμοποιούσε το αυξημένο κύρος του για να απευθυνθεί στην Πολιτεία και να απαιτήσει τη λήψη μέτρων για την άμεση αναβάθμιση και προσαρμογή της εκπαίδευσης του εμπλεκόμενου προσωπικού και τη βελτίωση και καλύτερη οργάνωση της υποδομής. Όπως όμως γνωρίζετε, σε μεγάλο μέρος η έλλειψη υποστήριξης των τοκετών στο σπίτι από τις παρακείμενες νοσοκομειακές μονάδες και μαιευτικές κλινικές οφείλεται όχι στην έλλειψη κονδυλίων ή εκπαίδευσης ή οργανωτικής δομής, αλλά στην απροθυμία συναδέλφων σας να συνεργαστούν με τους επαγγελματίες υγείας που χειρίζονται τοκετούς στο σπίτι. Η σωστή επιλογή των μητέρων «χαμηλού κινδύνου» υποψήφιων για τοκετό στο σπίτι οδηγεί σύμφωνα με τις έρευνες σε λιγότερες επιπλοκές και σπανιότερη ανάγκη για επείγουσα μεταφορά σε νοσοκομείο [25].
4. Η γυναίκα, μετά την «λεπτομερή και τεκμηριωμένη ενημέρωση από τον μαιευτήρα» για τους κινδύνους που αναφέρετε, δεν «τοποθετείται»! Αποφασίζει! Το δικαίωμα της αυτό (που περιλαμβάνει και το δικαίωμα της να αρνηθεί ιατρικές επεμβάσεις στο σώμα της) αποτελεί έκφανση του δικαιώματος στην αυτοδιάθεση και κατοχυρώνεται από το Σύνταγμα, την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, αλλά και από τον Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, μάλιστα, στην υπόθεση Τερνόφσκι εναντίον Ουγγαρίας στις 14/2/2011, είναι πολύ σαφές ως προς τη διασφάλιση του δικαιώματος επιλογής των συνθηκών τοκετού: «Η υλοποίηση του δικαιώματος στην ελευθερία προϋποθέτει κάποια συγκεκριμένα περιθώρια επιλογής. Το δικαίωμα ελεύθερης απόφασης για να γίνει ή να μη γίνει κάποιος γονιός εμπερικλείει και το δικαίωμα επιλογής των συνθηκών τοκετού» [26]. Θεωρούμε ευνόητο ότι η επιλογή των συνθηκών τοκετού περιλαμβάνει την επιλογή του χώρου, των παρευρισκομένων ατόμων και των παρεμβάσεων στη φυσική εξέλιξη του τοκετού. Θα θέλαμε να σας επισημάνουμε επίσης πως η μητρότητα δεν αφαιρεί από τη γυναίκα ούτε ίχνος από το δικαίωμα αυτοδιάθεσης του σώματος της. Εξάλλου, η ίδια είναι εκ φύσεως και η αρμοδιότερη εκπρόσωπος των συμφερόντων του αγέννητου παιδιού της.

5. Το δικαίωμα επιλογής των συνθηκών τοκετού από τη μητέρα δεν μπορεί να περιοριστεί με έμμεσα, διοικητικού χαρακτήρα νομικά μέτρα, που αφορούν την έκδοση πιστοποιητικού γέννησης κλπ, όπως υπονοείται στο έγγραφο σας. Οι όποιες διοικητικές διαδικασίες επιλεγούν οφείλουν, προκειμένου να είναι σύννομες, να εξυπηρετούν τα συνταγματικά κατοχυρωμένα ανθρώπινα δικαιώματα στον τοκετό.

6. Η κατάσταση στα Ελληνικά Μαιευτήρια δεν είναι τόσο ρόδινη όσο την περιγράφετε. Αρκεί να πάρουμε υπ’ όψιν τις παρατηρήσεις της Επιτροπής Αξιολόγησης των Διακρίσεων σε βάρος των Γυναικών (CEDAW) του ΟΗΕ που στην πρόσφατη έκθεση της τον Μάρτιο 2013 [27] για την Ελλάδα επεσήμανε ότι το ποσοστό καισαρικών επί του συνόλου των τοκετών στη χώρα είναι το ψηλότερο στον κόσμο! Η κ. Κατσαρίδου εκ μέρους της ελληνικής αντιπροσωπείας προσπάθησε να δικαιολογήσει αυτό το ψηλό ποσοστό λέγοντας ότι: «Οι καισαρικές τομές αυξήθηκαν στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια επειδή περισσότερες γυναίκες τεκνοποιούν σε μεγαλύτερη ηλικία από ότι παλαιότερα, γεγονός που οδηγεί σε αυξημένους ιατρικούς κινδύνους» [28]. Όμως, η κ. Σούλτς εκ μέρους της Επιτροπής επέμεινε πως «δεν κατανοεί τους λόγους για το ψηλό ποσοστό των καισαρικών στην Ελλάδα, πολύ ψηλότερο από το 15% που προτείνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας» [29]. Θεωρούμε, ωστόσο θετικό το τελικό κείμενο περιοδικής έκθεσης της Ελληνικής αντιπροσωπείας, που αναφέρει ότι «το Υπουργείο Υγείας διέταξε το Σώμα Επιθεώρησης Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας να ερευνήσει το ποσοστό φυσιολογικών τοκετών επί του συνόλου των τοκετών σε δημόσια νοσοκομεία και ιδιωτικά μαιευτήρια και ανέθεσε στο Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας να καθορίσει, βάσει ιατρικών πρωτοκόλλων και σε συνεργασία με τους ιατρικούς συλλόγους, τις συγκεκριμένες συνθήκες και όρους που αποτελούν ιατρική ένδειξη για διενέργεια καισαρικής τομής. Ο μαιευτήρας αμέσως μετά τον τοκετό θα πρέπει να περιγράφει στο βιβλιάριο υγείας του παιδιού τη διαδικασία τοκετού και τους λόγους που πραγματοποιήθηκε καισαρική τομή, ώστε οι αρμόδιες αρχές να μπορούν να ασκήσουν έλεγχο» [30]. Ελπίζουμε η Πολιτεία να υλοποιήσει τα απαραίτητα μέτρα που να περιορίζουν το ποσοστό των καισαρικών τομών, που αναμφίβολα στην συντριπτική τους πλειοψηφία δεν έχουν ιατρική ένδειξη.

Εν κατακλείδι, σας καλούμε να αποσύρετε την ανακοίνωση σας και να συμβάλετε σε μια πανεθνική προσπάθεια να συντονιστούν χωρίς ανταγωνισμούς όλοι οι κλάδοι των επαγγελματιών υγείας που εμπλέκονται στη διαδικασία τοκετών (γυναικολόγοι-μαιευτήρες, μαίες, νεογνολόγοι, προσωπικό ΕΚΑΒ, προσωπικό ΜΕΝΝ) ώστε να διασφαλιστεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα όλων των τοκετών, όπου κι αν επιλέξουν οι μητέρες να τους πραγματοποιήσουν.

ΥΠΟΓΡΑΦΕΣ:

Δίκτυο για τον Σεβασμό στη Γέννα – ENCA Hellas

Κωνσταντίνος Αναγνωστόπουλος, ορθοπεδικός

Μαρία Γκόσμα, μαία

Ελεάννα Ιωαννίδου, δικηγόρος

Βάνα Κακκαβά, μαία
Πασχαλίνα Καμπουρίδου, μαία IBCLC

Ηλέκτρα Κούτρα, δικηγόρος

Κασσιανή Μιχοπούλου, δικηγόρος

Ρολάνδος Παύλου, γιατρός

Ελένη Σερπετίνη, μαία

Σπυρίδων Χριστόπουλος, παιδίατρος

Ελληνική Δράση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα – «πλειάδες» (ΜΚΟ)

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ:

1. MacDorman MF, Mathews TJ, Declercq E. Home Births in the United States 2000-2009. NCHS Data Brief 84;Jan 2012

2. MacDorman M, Declerq E, Menacker, Fay. Trends and characteristics of home births in the United States by race and ethnicity, 1990-2006. Birth 2011;38(1):1-7

3. Wax, J. R., F. L. Lucas, et al. (2010). “Maternal and newborn outcomes in planned home birth vs planned hospital births: a metaanalysis.” Am J Obstet Gynecol 203(3): 243 e241-24

4. Gyte G, Newburn M, Macfarlane A. Critique of a meta-analysis by Wax and colleagues which has claimed that there is a three-times greater risk of neonatal death among babies without congenital anomalies planned to be born at home. NCT 2010 (cited 2011 March 1:1-8)

5. Keirse MJ. Home birth: Gone away, gone astray, and here to stay. Birth 2010;37(4):341-46

6. Michal CA, Janssen PA, Vedam S,, Hutton EK, Jonge A, Planned Home vs Hospital Birth: A Meta-Analysis Gone Wrong. Medscape Ob/Gyn & Women's Health - http://www.medscape.com/viewarticle/739987

7. Editors’ Comment. Amer J Obstet Gynecol 2011;e20

8. ACOG Committee on Obstetric Practice. ACOG Committee Opinion No. 476: Planned home birth. Obstet Gynecol 2011; 117:425

9. de Jonge A, van der Goes BY, Ravelli AC, Amelink-Verburg MP, Mol BW, Nijhuis JG, Bennebroek Gravenhorst J, Buitendijk SE Perinatal mortality and morbidity in a nationwide cohort of 529,688 low-risk planned home and hospital births BJOG. 2009 Aug;116(9):1177-84

10. Olsen O, Jewell D, Home versus hospital birth, Cochrane Database of Systematic Reviews September 12, 2012

11. Leslie Ms, Romano A. Birth can safely take place at home and in birthing centers. J Perinat Educ 2007;16(Suppl1):81S-88S.16

12. Olsen O. Meta-analysis of the safety of home birth. Birth 1997 Mar;24(1):4-13;discussion 14-6

13. Janssen PA, Saxell L, Page LA, Klein MC, Liston RM, Lee SK. Outcomes of planned home births with registere midwife versus planned hospital birth with midwife or physician. CMAJ 2009;181(6):377-83

14. Hutton E, Reitsma A, Kaufman K. Outcomes associated with planned home and planned hospital births in low-risk women attended by midwives in Ontario, Canada, 2003-2006: A retrospective cohort study. Birth 2009;36(3):180-89

15. Janssen PA, Lee SK, Ryan EM, Etches DJ, Farquharson DF, Peacock D, Klein MC. Outcomes of planned home births versus planned hospital births after regulation of midwifery in British Columbia. CMAJ 2002;166(3):315-23

16. Johnson K, Daviss BA. Outcomes of planned home birth with certified professional midwives: large prospective study in North America. BMJ 2005;330;1416

17. Schlenzka PF. Safety of alternative approaches to childbirth. Palo Alto, CA: Department of Sociology, Stanford University 19999

18. Birthplace in England Collaborative Group. Perinatal and maternal outcomes by planned place of birth for healthy women with low risk pregnancies: the Birthplace in England national prospective cohort study. BMJ 2011;343:d7400

19. Van er Kooy J, Peoran J, de Graff JP, Birnie E, Denktas S, Steegers EAP, Gouke JB. Planned home compared with planned hospital births in the Netherlands: intrapartum and early neonatal death in low-risk pregnancies. Obstet Gynecol 2011;118:1037-46

20. Kennare R, Keirse MJ, Tucker GR, Chan AC. Planned home and hospital births in South Australia 1991-2006: differences in outcomes. Med J Aust 2009;192(2):76-80

21. Chamberlain G, Wraight A, Crowley P. Home births: Report of the 1994 confidential enquiry of the National Birthday Trust Fund. Cranforth, UK: Parthenon;1997

22. Ackermann-Liebrich U, Voegeli T, Gunter-Witt K, Kunz I, Zullig M, Schindler C, Maurer M. Home versus hospital deliveries: follow up study of matched pairs for procedures and outcome. Zurich Study Team. BMJ 1996;313(7068):1313-18

23. Wiegers TA, Keirse MJ, van der Zee J, Berghs GA. Outcome of planned home and planned hospital births in low risk pregnancies: prospective study in midwifery practices in the Netherlands. BMJ 1996;313(7068:1309-13

24. de Jonge A, Mesman J, Manniën J, Zwart J, van Dillen J, van Roosmalen J. Severe adverse maternal outcomes among low risk women with planned home versus hospital births in the Netherlands: nationwide cohort study.BMJ 2013;346:f3263

25. Amelink—Verburg MP, Verloove-Vanhorick SP, Hakkenberg RMA, Veldhuijzen IME, Bennebroek Gravenhorst J, Buitendijk SE. Evaluation of 280 000 cases in Dutch midwifery practices: A descriptive study. BJOG 2008;115:570-78

26. http://hudoc.echr.coe.int/webservices/content/pdf/003-3372071-3778873

27. CEDAW/C/GRC/7; CEDAW/C/GRC/Q/7;Summary record of the 1112th meeting, 28 Feb 2013;par.6

28. CEDAW/C/GRC/7; CEDAW/C/GRC/Q/7;Summary record of the 1112th meeting, 28 Feb 2013;par.12

29. CEDAW/C/GRC/7; CEDAW/C/GRC/Q/7;Summary record of the 1112th meeting, 28 Feb 2013;par.19

30. CEDAW/C/GRC/7; CEDAW/C/GRC/Q/7;Consideration of reports submitted by States parties under article 18 of the Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination against Women, 14 Mar 2013; article 12; par 258

ΣΗΜΕΙΩΣΗ 1:

Ακολουθεί η Επιστολή της Ε.Μ.Γ.Ε.:

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

Μέλος της FIGO & του EBCOG

 Τ Ο Κ ΕΤ Ο Σ  ΣΤΟ  ΣΠΙΤ Ι

 Πρόεδρος

Β. ΤΑΡΛΑΤΖΗΣ Καθηγητής Παν. Θεσ/κης

Αντιπρόεδρος

Ι. Ε. ΜΕΣΣΗΝΗΣ Καθηγητής Παν. Θεσσαλίας

Γεν. Γραμματέας

Α. ΛΟΥΦΟΠΟΥΛΟΣ Καθ.Παν.Θεσ/κης

Ειδικ. Γραμματέας Δ. ΚΑΣΣΑΝΟΣ Καθ. Παν.Αθηνών

Ταμίας

Ν. ΒΡΑΧΝΗΣ

Λέκτωρ Παν. Αθηνών

Μέλη Γ.ΓΑΛΑΖΙΟΣ Καθ. Παν. Θράκης

Γ. ΓΚΡΙΜΠΙΖΗΣ

Αν. Καθ. Παν. Θεσ/κης

Θ. ΣΤΕΦΟΣ

Καθηγητής Παν. Ιωαννίνων

Γ. ΦΑΡΜΑΚΙΔΗΣ Συντον. Διευθυντής ΕΣΥ

τ. Αν. Καθηγητής Παν. Κρήτης

Τα τελευταία χρόνια σε ορισμένες χώρες ο τοκετός στο σπίτι αποτελεί μια εναλλακτική επιλογή για μικρό αριθμό γυναικών. Ιδιαίτερα η Αγγλία και η Ολλανδία είναι χώρες με μεγάλη εμπειρία στη διεξαγωγή τοκετού στο σπίτι. Παρατηρείται βέβαια και σε αυτές το τελευταίο διάστημα μια μειούμενη τάση μετά τον αρχικό ενθουσιασμό.

Είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι πρόσφατες μελέτες απέδειξαν τριπλάσιο κίνδυνο θανάτου του νεογνού στο σπίτι σε σχέση με τον τοκετό σε νοσοκομείο [1], με αποτέλεσμα να αναθεωρηθεί δραματικά η πρακτική αυτή. Υπάρχουν πλέον ιδιαίτερα αυστηρές συστάσεις να επιλέγονται κυήσεις χαρακτηριζόμενες ως «χαμηλού κινδύνου» και απαραιτήτως σε πολυτόκες γυναίκες και όχι σε πρωτοτόκες [2-3].

Επιπλέον αποτελεί κοινή γνώση ότι μια εγκυμοσύνη χωρίς παράγοντες κινδύνου και ένας τοκετός που εξελίσσεται ομαλά μπορούν ανά πάσα στιγμή να παρουσιάσουν βαρύτατες και πολλές φορές θανατηφόρες επιπλοκές, όπως βαριά αιμορραγία            της               μητέρας,           δυστοκία    ώμων   του       εμβρύου, καρδιοαναπνευστική ανάνηψη του νεογνού. Αυτές οι επιπλοκές επιβάλλεται να αντιμετωπισθούν άμεσα σε ένα οργανωμένο χώρο με αυστηρές προδιαγραφές, από πολυμελείς και άρτια εκπαιδευμένες ομάδες με δυνατότητα αντιμετώπισης κάθε περιστατικού που επιδεινώνεται ταχέως.

Κομβικής σημασίας είναι επίσης η επιλογή των περιπτώσεων που θα χαρακτηρισθούν ως «χαμηλού κινδύνου». Αυτό δε μπορεί να πραγματοποιηθεί με μια επιπόλαιη και επιφανειακή προσέγγιση, αλλά με μια ολοκληρωμένη θεώρηση από ένα κατάλληλα εκπαιδευμένο Μαιευτήρα  - Γυναικολόγο.

Η αναγκαιότητα της άμεσης διακομιδής επισημαίνεται σε όλες τις χώρες με εμπειρία σε τοκετούς στο σπίτι [4], όπου είναι αυτονόητο ότι η λειτουργία του συστήματος υγείας εξασφαλίζει άμεσα την ταχύτατη και ασφαλή μεταφορά σε ένα οργανωμένο νοσοκομείο. Τίθεται λοιπόν το ερώτημα πόσο εφικτή είναι η άμεση μεταφορά (εντός λίγης ώρας) σε μια οργανωμένη μονάδα και υπό ποιες

συνθήκες στον ελληνικό χώρο.

1

ΑΛΚΑΙΟΥ 10   ΑΘΗΝΑ 11528  ΤΗΛ:2107774607 & FAX: 2107774609 e-mail: helobgyn@otenet.gr • www.hsog.gr

Θεωρούμε ότι μέχρι στιγμής στην Ελλάδα βρισκόμαστε σε ένα ιδιαίτερα πρώιμο στάδιο στο συγκεκριμένο θέμα και επιβάλλεται να καθορισθεί με σαφήνεια η εκπαίδευση, η κατάρτιση και οι γνώσεις όσων θα λάβουν μέρος σε αυτό το εγχείρημα. Επιπλέον, χρήζει περαιτέρω                      διευκρίνισης        ο                     καθορισμός     του νομικού          πλαισίου             χορήγησης των πιστοποιητικών γέννησης στις περιπτώσεις τοκετών στο σπίτι και της τεκμηρίωσης της ταυτότητας των γονέων-τέκνου. Η πολιτεία θα πρέπει να μεριμνήσει επίσης και για την καθιέρωση επιπλέον νομοθετικού πλαισίου που αφορά την προστασία των γυναικών και τον καταλογισμό ευθυνών.

Πράγματι κάθε γυναίκα δικαιούται να  τοποθετείται για τον τρόπο και τον τόπο του τοκετού μετά από λεπτομερή και τεκμηριωμένη ενημέρωση από το μαιευτήρα, για τους κινδύνους και τις επιπλοκές με βάση τη διεθνή βιβλιογραφία και πρακτική, σε μια απόφαση από την οποία εξαρτώνται δύο ζωές: της ιδίας και του νεογνού της.                                                                                                

Εν κατακλείδι   νοιώθουμε την ανάγκη να αναφέρουμε την εξαιρετικά υψηλή ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών στα Ελληνικά Μαιευτήρια (δημόσια και ιδιωτικά), με τα χαμηλότερα πανευρωπαϊκά ποσοστά επιπλοκών, γεγονός που επισημάνθηκε πολλές φορές και στο διεθνή τύπο χαρακτηρίζοντας την Ελλάδα την πλέον ασφαλή χώρα για τοκετό.

1.   Kirby, R.S. and J. Frost, Maternal and newborn outcomes in planned home birth vs planned hospital births: a metaanalysis. Am J Obstet Gynecol, 2011. 204(4): p. e16; author reply e18-20, discussion e20.

2.   Brocklehurst, P., et al., Perinatal and maternal outcomes by planned place of birth for healthy women with low risk pregnancies: the Birthplace in England national prospective cohort study. BMJ, 2011. 343: p. d7400.

3.   Buekens, P. and M.J. Keirse, In the literature: home birth: safe enough, but not for the first baby. Birth, 2012. 39(2): p. 165-7.

4.   Rowe, R.E., et al., Transfers of women planning birth in midwifery units: data from the birthplace prospective cohort study. BJOG, 2012. 119(9): p. 1081-90.